Thị trường tài chính đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế toàn cầu. Nó cho phép các cá nhân và tổ chức giao dịch nhiều loại công cụ tài chính. Bao gồm cổ phiếu, trái phiếu, hàng hóa, tiền tệ, công cụ phái sinh,…
Thị trường tài chính tạo điều kiện thuận lợi cho dòng vốn, đồng thời, cung cấp cơ chế định giá cho tài sản và phản ánh động lực cung – cầu. Ngoài ra, còn là cơ hội cho các nhà đầu tư phát triển sự giàu có của họ thông qua việc mua – bán tài sản tài chính dựa trên mục tiêu đầu tư, mức độ chấp nhận rủi ro và mục tiêu lợi nhuận mong muốn.
Ở bài viết này, cùng Danhgiasanvn.com nghiên cứu sâu hơn về thị trường tài chính. Bên cạnh đó là chỉ ra các công cụ có thể giao dịch khác nhau, làm sáng tỏ một số đặc điểm, chức năng và yếu tố quan trọng trong việc thúc đẩy giá cả.
Các loại thị trường tài chính
Có nhiều loại thị trường tài chính khác nhau đang hoạt động. Trong đó bao gồm thị trường chứng khoán, thị trường trái phiếu, ngoại hối, hàng hóa, bất động sản và một số thị trường khác.
Thị trường Chứng khoán
Thị trường chứng khoán là sàn giao dịch hoặc nền tảng, nơi mua, bán hoặc phát hành cổ phiếu của các công ty thuộc sở hữu đại chúng.
Những công ty thường sử dụng thị trường chứng khoán để huy động vốn bằng cách phát hành cổ phiếu. Các nhà đầu tư có thể mua những cổ phiếu này. Từ đó trở thành một phần chủ sở hữu của công ty, với khả năng kiếm lợi nhuận nhờ vào thanh toán cổ tức và giá trị cổ phiếu.
Các cổ phiếu thường được niêm yết trên sàn giao dịch công khai thông qua quy trình gây quỹ kéo dài và được quản lý chặt chẽ. Đây gọi là Phát hành lần đầu ra công chúng (IPO). Trong đó, công ty phát hành sẽ được các đơn vị quản lý xem xét kỹ lưỡng.
Giá cổ phiếu thường được xác định bởi nhiều yếu tố khác nhau. Tiêu biểu như:
- Hiệu quả tài chính của công ty
- Xu hướng của ngành
- Điều kiện kinh tế
- Tâm lý nhà đầu tư
- Vấn đề cung và cầu
Một số thị trường chứng khoán phổ biến nhất trên thế giới là:
- Sở giao dịch chứng khoán New York
- Sàn giao dịch chứng khoán Nasdaq
- Sở giao dịch chứng khoán Luân Đôn
- Sở giao dịch chứng khoán Thượng Hải
- Sàn giao dịch chứng khoán Euronext
- Sở giao dịch chứng khoán Nhật Bản
Thị trường Trái phiếu
Thị trường trái phiếu là một thị trường tài chính nơi những người tham gia mua và bán chứng khoán nợ, chủ yếu là trái phiếu.
Chính phủ có thể phát hành trái phiếu để huy động vốn. Điều này nhằm giảm nợ hoặc tài trợ cho các dự án và phát triển cơ sở hạ tầng. Các công ty giao dịch công khai cũng có thể phát hành trái phiếu để tài trợ cho các dự án tăng trưởng hoặc tiếp tục hoạt động.
Có nhiều loại trái phiếu khác nhau trên thị trường. Bao gồm:
- Trái phiếu chính phủ
- Trái phiếu đô thị
- Trái phiếu doanh nghiệp
- Trái phiếu quốc tế.
Mỗi loại trái phiếu có những đặc điểm riêng. Ví dụ như: lãi suất, xếp hạng tín dụng, kỳ hạn và mức độ rủi ro.
Trái phiếu chính phủ thường được coi là khoản đầu tư an toàn hơn vì chúng được hỗ trợ bởi chính phủ. Trái phiếu doanh nghiệp được coi là có rủi ro cao hơn. Tuy nhiên, loại trái phiếu này cũng có thể mang lại lợi nhuận tiềm năng khá tốt cho nhà đầu tư.
Thị trường Ngoại hối
Thị trường ngoại hối (Forex) tạo điều kiện thuận lợi cho giao dịch tiền tệ. Đây là thị trường tài chính lớn nhất thế giới. Vào năm 2020, thị trường ngoại hối toàn cầu được định giá khoảng 2,4 triệu tỷ USD.
Thị trường ngoại hối tương đối mới so với các thị trường tài chính khác khác. Đồng thời cũng là một trong những thị trường phát triển nhanh nhất trên toàn thế giới. Nơi đây diễn ra các giao dịch trị giá hàng nghìn tỷ USD trong mỗi phút.
Tuy nhiên, thị trường ngoại hối là một trong những thị trường có tính biến động nhất trên toàn cầu. Bởi vì số tiền khổng lồ kiếm được, cũng có thể mất đi chỉ trong vài giây. Thế nên việc quản lý tốt yếu tố rủi ro ở thị trường này được xem là chìa khóa giúp giao dịch thành công.
Có nhiều yếu tố thúc đẩy biến động giá trên thị trường ngoại hối. Nhà đầu tư cần lưu ý đến:
- Vấn đề về cung và cầu
- Sự kiện hoặc tin tức kinh tế
- Sự kiện địa chính trị (ví dụ: bất ổn dân sự, chiến tranh)
- Thương mại quốc tế
- Thị trường hoặc tâm lý nhà đầu tư
- Thảm họa môi trường tự nhiên
Thị trường Hàng hóa
Thị trường hàng hóa là nơi các thương nhân và nhà đầu tư mua và bán hàng hóa (nguyên liệu thô hoặc sản phẩm chính) như: vàng, lúa mì, dầu, thịt,…
Hàng hóa thường được phân loại thành hàng hóa cứng hoặc hàng hóa mềm.
- Hàng hóa cứng (tài nguyên thiên nhiên): vàng, cao su, dầu, quặng kim loại, bạc, thép, sắt, nhôm,…
- Hàng hóa mềm (nông sản hoặc gia súc): thịt bò, thịt lợn, lúa mì, cà phê, đường, bơ, ca cao, đậu nành,…
Hàng hóa thường là giao dịch trên thị trường giao ngay (đôi khi được gọi là tiền mặt hoặc nhu cầu vật chất). Đây là nơi người mua hoặc người bán trao đổi hàng hóa vật chất để giao ngay hoặc trong thị trường phái sinh liên quan đến hợp đồng tương lai, kỳ hạn hoặc quyền chọn.
Tương lai hoặc kỳ hạn là các hợp đồng theo đó chủ sở hữu có quyền kiểm soát tài sản cơ bản vào một ngày cụ thể trong tương lai. Nhưng với mức phí (giá) được thỏa thuận vào ngày hôm nay.
Các động lực chính của giá cả hàng hóa bao gồm:
- Biến động tiền tệ
- Tình hình địa chính trị
- Cung và cầu
- Tăng trưởng kinh tế
- “Sức khỏe” của một quốc gia
Thị trường Bất động sản
Một trong những động lực cơ bản thúc đẩy tăng trưởng kinh tế là thị trường bất động sản. Trên thực tế, báo cáo nhà ở bắt đầu do Cục điều tra dân số Hoa Kỳ công bố. Số liệu này đã được sử dụng như một chỉ số kinh tế quan trọng.
Báo cáo bao gồm dữ liệu về các dự án xây dựng khu dân cư mới (nhà ở cho một gia đình, khu chung cư, giấy phép xây dựng,…) Thị trường bất động sản bị tác động bởi một số yếu tố khác nhau trên toàn cầu. Tuy nhiên, có 4 yếu tố chính là:
- Nhân khẩu học: Bao gồm chủng tộc, tuổi tác, thu nhập, nghề nghiệp, giới tính, di cư, mở rộng dân số,… Khi sự thay đổi nhân khẩu học xảy ra, xu hướng bất động sản có thể bị ảnh hưởng trong nhiều năm.
- Lãi suất: Yếu tố này ảnh hưởng mạnh mẽ nhất đến thị trường bất động sản, đẩy giá lên hoặc xuống. Ví dụ, lãi suất cao hơn thường có nghĩa là lãi suất thế chấp cao hơn. Do đó làm giảm nhu cầu về bất động sản.
- Nền kinh tế: Tình trạng của nền kinh tế cũng ảnh hưởng đến giá trị của bất động sản. Nói cách khác, nếu nền kinh tế của một quốc gia chậm lại, thì thị trường bất động sản cũng vậy.
- Pháp luật: Các chính sách và trợ cấp của chính phủ cũng có thể tác động đến giá và nhu cầu bất động sản. Điều này bao gồm tín dụng thuế, khấu trừ,…
Chức năng cơ bản của thị trường tài chính
Tất cả các thị trường tài chính đều hoạt động theo cách tương tự nhau. Đó là giúp người mua và người bán đến gần nhau và cho phép họ giao dịch với nhau.
Chức năng cốt lõi của các thị trường này là cho phép dòng vốn và tài sản tự do lưu chuyển trong nền kinh tế tài chính. Từ đó giúp cho nền kinh tế toàn cầu hoạt động hiệu quả hơn.
Nếu thị trường tài chính không tồn tại, dòng vốn phần lớn sẽ không hiệu quả. Như vậy, các hoạt động kinh tế quan trọng như đầu tư, thương mại và giao dịch sẽ bị giảm đáng kể.
