Trong phiên giao dịch ngày 12 tháng 3, giá dầu tăng lên giữa bối cảnh căng thẳng địa chính trị ở Trung Đông làm dấy lên lo ngại về nhu cầu. Bên cạnh đó, thị trường cũng đang chờ đợi báo cáo hàng tháng từ các cơ quan dầu mỏ.
Giá dầu Brent giao tháng 5 tăng 26 cent, tương đương 0,3%, lên 82,47 USD/thùng vào lúc 11h08 giờ Việt Nam. Hợp đồng dầu thô giao tháng 4 của Mỹ tăng 17 cent, tương đương 0,2%, lên 78,10 USD/thùng.
Trong khi cuộc chiến giữa Israel và Hamas chưa gây ra tác động nào lên nguồn cung thì lực lượng Houthi đã tấn công các tàu ở Biển Đỏ và Vịnh Aden kể từ tháng 11 để tăng cường đoàn kết với người Palestine.
Các cuộc không kích do liên minh Mỹ-Anh thực hiện đã tấn công các thành phố cảng và thị trấn nhỏ ở phía tây Yemen, trong khi lực lượng Houthi cho biết họ đã nhắm mục tiêu vào “tàu Pinocchio của Mỹ” ở Biển Đỏ bằng tên lửa.
Tuy nhiên, hạn chế mức tăng là triển vọng nhu cầu yếu hơn và nguồn cung tăng từ các nhà sản xuất bên ngoài Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC).
Trong khi đó, OPEC, IEA đang có những nhận định trái chiều về nhu cầu dầu của thế giới tính từ năm 2008. Cụ thể là quan điểm khác nhau về quá trình tiêu hao nhiên liệu.
Hiện nay có một khoảng cách giữa IEA, đại diện cho các nước công nghiệp phát triển và Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ OPEC. Hai bên đưa ra nhận định khác nhau về thị trường dầu mỏ trong năm 2024 và dài hạn. Một khía cạnh khác là tốc độ chuyển đổi của thế giới về năng lượng tái tạo.
Tháng 2 năm nay, IEA dự đoán nhu cầu sẽ tăng 1,22 triệu thùng/ngày vào năm 2024, trong khi báo cáo tháng 2, OPEC dự kiến 2,25 triệu thùng/ngày. Sự khác biệt là khoảng 1% nhu cầu thế giới.
Neil Atkinson, cựu giám đốc Bộ phận Thị trường Dầu mỏ của IEA, cho biết: “IEA có nhận thức rất mạnh mẽ rằng quá trình chuyển đổi năng lượng sẽ diễn ra với tốc độ nhanh hơn nhiều. Cả hai cơ quan đều đã tự xác lập cho mình một vị trí, đó là lý do tại sao họ lại có khoảng cách lớn trong vấn đề dự báo nhu cầu.”
Để tìm ra những nguyên nhân của sự khác biệt này Reuters đã phân tích những thay đổi mà mỗi cơ quan đã thực hiện đối với dự báo nhu cầu dầu mỏ từ năm 2008 đến năm 2023 và hai tháng đầu năm nay.
Đầu tiên là khoảng thời gian này đủ dài để đưa ra kết luận và vì nó bao gồm sự biến động cực độ về nhu cầu dầu, bắt đầu từ cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008 và kết thúc với đại dịch năm 2020 và sự phục hồi nhu cầu sau đó.
Giá dầu quốc tế kỳ hạn đạt mức cao nhất mọi thời đại gần 150 USD/thùng vào tháng 7 năm 2008, so với mức khoảng 80 USD hiện nay.
Phân tích của Reuters về báo cáo hàng tháng của IEA và OPEC trong 16 năm cho thấy khoảng cách 1,03 triệu thùng/ngày trong tháng 2 là mức lớn nhất tính theo mỗi thùng trong giai đoạn đó.
Khi được hỏi về khoảng cách giữa dự báo năm 2024 của hai cơ quan và liệu cơ quan này có thấy dự báo của mình chính xác hơn của OPEC hay không, IEA cho biết sự suy giảm nhu cầu trong năm nay dẫn đến sự quay trở lại xu hướng tăng trưởng đã thấy trước đại dịch và sự chậm lại này đã rõ ràng trong thống kê giao dịch hàng hóa.
IEA cho biết: “Chúng tôi hy vọng điều này sẽ tiếp tục trong năm nay, với các chỉ số di chuyển cho thấy giao thông đường bộ và đường hàng không đang ổn định”.
OPEC cũng được yêu cầu bình luận về khoảng cách và liệu họ có thấy dự báo của mình chính xác hơn hay không, cho biết dự báo tăng trưởng nhu cầu năm 2023 là 2,5 triệu thùng/ngày chỉ thấp hơn một chút so với con số ban đầu được đưa ra vào tháng 7 năm 2022.
Trong khi đó, OPEC và IEA cũng không có quan điểm tương đồng trong trung hạn. IEA dự kiến nhu cầu dầu sẽ đạt đỉnh vào năm 2030 khi thế giới chuyển sang sử dụng nhiên liệu sạch hơn. OPEC bác bỏ quan điểm đó.
OPEC hôm thứ Hai nhắc lại dự báo của họ cho đến năm 2045 sẽ không đạt đỉnh, với lý do tăng trưởng dự kiến bên ngoài các quốc gia thuộc Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế công nghiệp hóa và “phản đối một số chính sách ban đầu về mục tiêu Zero Carbon.”
Đối với một số thành viên OPEC, điều này làm suy yếu vai trò của họ như một cơ quan có thẩm quyền công bằng.
Bộ trưởng Năng lượng Ả Rập Xê Út, Hoàng tử Abdulaziz bin Salman cho biết vào tháng 9 năm ngoái: “Họ đã chuyển từ vai trò là người dự báo và đánh giá thị trường sang vai trò thực hành vận động chính trị”.
Các thành viên IEA hầu hết là những người tiêu dùng năng lượng lớn và chính phủ của nhiều nước đã quyết định đẩy nhanh phát triển năng lượng tái tạo để tăng tốc quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế ít carbon.
Các nhà phân tích cho biết họ đang tìm kiếm cơ quan giám sát năng lượng để chỉ cho họ cách đạt được điều này. Ngược lại, các thành viên OPEC, vốn phụ thuộc vào doanh thu từ nhiên liệu hóa thạch, phải đối mặt với những hậu quả kinh tế thảm khốc tiềm tàng do quá trình chuyển đổi nhanh chóng.
Reuters cng thu thập ước tính từ 26 chuyên gia tại các ngân hàng và công ty nghiên cứu về mức tăng trưởng nhu cầu năm 2024. Giá trị trung bình của những ước tính này là 1,3 triệu thùng/ngày hoặc gần hơn với quan điểm của IEA. Đây đều là những nhận định mang tính chất tham khảo.
